Trigeminal Nevralji Nedir?

Trigeminal nevralji, yüzümüzde hissettiğimiz duyuları beyne ileten beşinci kafa siniri olan trigeminal sinirin rahatsızlığa uğramasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bu hastalık, yüzün bir tarafında aniden başlayan, elektrik çarpması ya da bıçak saplanması gibi hissedilen son derece şiddetli ağrılara neden olur. Ağrı genellikle çene, yanak veya göz çevresinde tek taraflı olarak kendini gösterir ve kısa sürer, ancak gün boyunca tekrar tekrar yaşanabilir.

Nasıl Belirtiler Gösterir?

Trigeminal nevraljinin en belirgin özelliği, yüzün bir yarısında aniden patlak veren keskin ağrılardır. Bu ağrılar birkaç saniye sürebilir ama o kadar şiddetlidir ki kişiyi adeta dondurup bırakır. En ilginç yanı, çok basit hareketlerin bile bu ağrıyı tetikleyebilmesidir. Yüz yıkamak, diş fırçalamak, çiğnemek, konuşmak hatta hafif bir rüzgar bile ağrı nöbetini başlatabilir. Hastalar bazen uzun süre hiç ağrı yaşamazken, bazen de art arda ataklar geçirebilir. Ağrı dışındaki zamanlarda kişi kendini tamamen normal hisseder.

Tanı Süreci Nasıl İşler?

Doktor öncelikle hastanın ağrıyı nasıl tarif ettiğini dinler. Ağrının süresi, yoğunluğu, hangi bölgede hissedildiği gibi detaylar tanı için kritik önem taşır. Fizik muayenenin ardından, trigeminal nevraljiye neden olabilecek yapısal sorunları tespit etmek için beyin MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Bazen sinire baskı yapan kan damarları veya nadir durumlarda tümör gibi nedenler araştırılır. Çoğunlukla tanı, hastanın anlattığı belirtilere dayanarak konulur.

Tedavi Seçenekleri

İlk aşamada genellikle ilaç tedavisi denenir. Epilepsi tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, sinirin aşırı duyarlılığını azaltarak trigeminal nevraljide de etkili olur. Ancak ilaçlar her zaman yeterli gelmeyebilir. Ağrı çok şiddetliyse veya ilaçlara yanıt alınamıyorsa, cerrahi müdahale gündeme gelir. Sinire baskı yapan damarların gevşetilmesi en yaygın cerrahi yöntemdir. Bunun yanında radyofrekans ablasyon veya gama knife gibi daha az invaziv seçenekler de bulunur. Tedavi planı, hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve ağrının şiddetine göre kişiselleştirilir.

Risk Faktörleri

Trigeminal nevralji çoğunlukla 50 yaş üstü kişilerde görülür ve kadınlarda erkeklere göre biraz daha sık karşılaşılır. Siniri sıkıştıran anatomik yapılar, damar anomalileri veya çok nadir durumlarda tümörler bu hastalığa zemin hazırlayabilir. Multipl skleroz gibi bazı nörolojik hastalıklar da trigeminal nevraljiyle ilişkili olabilir.

Önlem Alınabilir mi?

Maalesef trigeminal nevraljini tamamen önlemenin garantili bir yolu yoktur. Ancak erken tanı ve doğru tedaviyle ağrı atakları oldukça iyi kontrol edilebilir. Yüzünüzde aniden başlayan, kısa süreli ama dayanılmaz ağrılar yaşıyorsanız, bu belirtileri hafife almayın ve bir nöroloji uzmanına başvurun. Uygun tedaviyle bu hastalığa rağmen rahat bir yaşam sürmek mümkündür.